İş Hukuku'nda en çok merak edilen konulardan biri, işverenin yıllık izin ücretini peşin ödememesinin işçiye ne gibi haklar sağladığıdır. Bu makalede, işverenin izin ücretini avans olarak ödememe durumunun kıdem tazminatı hakkı doğurup doğurmayacağını, ilgili kanun maddeleri ve Yargıtay kararları ışığında inceliyoruz.
Kıdem Tazminatı ve Haklı Fesih Hakkı Nedir?
Bilindiği üzere, bir işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için:
-
İş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi,
-
Veya işveren tarafından haksız yere işten çıkarılması gereklidir.
İş Kanunu'nda Yıllık İzin Ücreti Nasıl Düzenlenmiştir?
4857 sayılı İş Kanunu'nun 57. maddesi bu konuda net bir hüküm getirmiştir:
“İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.”
Bu düzenleme, işverene yükümlülük getiren ve işçi lehine olan mutlak emredici bir kuraldır.
İşveren İzin Ücretini İşçi İzne Çıkmadan Önce Ödemezse Ne Olur?
İşveren, izne çıkmadan önce işçinin ücretini veya avansını ödemezse, işçi şu yola başvurabilir:
-
İzin sırasında işverene bir ihtarname çekerek yıllık izin ücretinin ödenmemesi nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.
-
Bu haklı fesih, işçiye kıdem tazminatı ödenmesini talep etme hakkı kazandırır.
En Çok Sorulan Soru: Önceki İzinlerde Sessiz Kalınırsa Hak Kaybı Olur mu?
Hayır, olmaz. İşçinin daha önceki izinlerinde ücretini avans almamış olması veya son izin öncesinde yazılı olarak talep etmemesi, bu hakkını ortadan kaldırmaz.
Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği'nin 21. maddesi de işverene aynı yükümlülüğü getirir. Kanun ve yönetmelik hükümleri, işçinin ayrıca bir talepte bulunmasını gerektirmez. Yükümlülük doğrudan işverene aittir.
Yargıtay Bu Konuda Ne Diyor? Karar Analizi
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 2024/2487 sayılı kararı ve diğer ilgili kararlar, bu konudaki tereddütleri ortadan kaldırmıştır:
-
Karar: 4857 sayılı Kanun'un 57/1 hükmü ve 103. maddesi ile Yönetmelik'in ilgili hükümleri dikkate alındığında; işverence yıllık ücretli izin kullanan her isçiye, izin dönemine ilişkin ücretinin izne başlamadan evvel pesin olarak verilmesi veya avans olarak ödenmesi mutlak emredici şekilde düzenlenmiş olup bunun için işçinin ayrıca yıllık izin ücretinin ödenmesi hususunda bir talepte bulunmasına gerek yoktur.
-
Vurgu: 4857 sayılı Kanun'un 57/1 hükmü uyarınca işverenin isçinin yıllık izin dönemine ilişkin ücretinin izinden önce peşinen veya avans olarak ödeme zorunluluğuna ilişkin yükümlülüğüne aykırı davranışının işçi bakımından haklı nedenle fesih sebebi teşkil edeceğidir.
Örnek Davalar ve Sonuçları:
-
İzmir Örneği (2021): İşçi, izin ücreti ödenmediği için sözleşmesini feshetti. Mahkeme, işverenin ödeme yaptığına dair belge sunamamasını göz önüne alarak feshin haklı olduğuna ve kıdem tazminatı ödenmesi gerektiğine hükmetti.
-
Başka Bir İzmir Örneği (2024): İşçiye izin ücreti, izin bittikten sonra ödendi. Mahkeme, ücretin izin öncesinde ödenmemesinin, haklı fesih için yeterli olduğunu belirtti.
Sonuç ve Avukat Görüşü
İşverenin yıllık izin ücretini avans olarak ödememesi, işçiye iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme ve bu yolla kıdem tazminatı alma hakkı tanır. İşçinin daha önce bu durumu kabullenmiş olması veya yazılı talep etmemesi, bu hukuki hakkını ortadan kaldırmaz.
Bu tür bir durumla karşılaşan işçilerin, süreci doğru yönetmek ve haklarını korumak için mutlaka bir İş Hukuku avukatına başvurmaları kritik önem taşır.
Trabzon İş Hukuku Avukatı olarak, bu ve benzeri iş hukuku uyuşmazlıklarında size hukuki destek sunmaktayız.
Arb. Av. Seyyid Hasan ÖZTÜRK
